ATHYGLISBRESTUR / OFVIRKNI

Aðlögun hjálpar börnum með athyglisbrest (Byggt m.a. á leiðbeiningum Harvey C. Parker)

Við einbeitingarvinnu

  • Staðsetja barn í hljóðlátu umhverfi eða nærri góðri fyrirmynd.
  • Leyfðu aukatíma til að klára verkefni.
  • Styttu verkefni eða vinnustundir til að það samsvari þeim tíma sem athyglin er í lagi, notaðu klukku.
  • Brjóttu stór verkefni niður í minni hluta þannig að barnið sjái fyrir endann á þeim.
  • Gefðu eitt og eitt verkefni í einu til að komast hjá því að þau verði yfirþyrmandi.
  • Gefðu skýrar og hnitmiðaðar leiðbeiningar.
  • Leitaðu eftir því að barnið taki virkan þátt í verkefnum/athöfnum.
  • Bentu barni á að halda sig að verki, t.d. með sérstöku merki.

Hvatvísi

  • Hunsaðu óæskilega hegðun.
  • Láttu stuttan tíma líða á milli umbunar eða afleiðinga vegna tiltekinnar hegðunar.
  • Gerðu leikhlé ef um óæskilega hegðun er að ræða.
  • Fylgstu náið með og veittu leiðsögn þegar farið er úr einu viðfangsefni í annað.
  • Notaðu “skynsama” áminningu vegna hegðunarerfiðleika (t.d. forðastu fyrirlestur eða gagnrýni).
  • Gefðu gaum að jákvæðri hegðun með því að gefa hrós o.s.frv.
  • Taktu eftir jákvæðri hegðun hjá öðrum börnum.
  • Leggðu fram hegðunarsamning, og leiðbeindu barni um sjálfstjórn í hegðun.

Hreyfing

  • Leyfðu barni stundum að standa þegar vinnur verkefnin sín.
  • Gefðu tækifæri á hreyfingu, t.d. láta barnið sitja á boltasessu eða öðru undirlagi er gefur möguleika á einhverri hreyfingu (loftfylltar sessur, þjálfunarboltar).
  • Gerðu stutt hlé á milli verkefna og jafnvel hléæfingar (þar sem þarf að taka nokkuð á, ýta, halda á, færa til eða toga í þunga hluti).
  • Minntu barn á að fara yfir verkefnið sitt ef fram kemur kæruleysi og fljótfærni í vinnubrögðum.
  • Gefðu aukatíma til að klára viðfangsefni (s.s. ef hreyfistjórnun er stirð og hæg).

Skipulagning og röðun

  • Hafið reglur um skipulag og hvettu barn til skipulagningar.
  • Athugaðu reglulega hvort barn hafi gengið snyrtilega frá eigin hlutum, og hvettu til snyrtimennsku frekar en að refsa fyrir sóðaskap.Settu eitt verkefni fyrir í einu og hafðu fyrirmæli skýr/stutt og e.t.v. myndræn.
  • Skiptið verkefni niður í styttri einingar, t.d. merkja við með mismunandi litum hvað á að vinna.
  • Farðu yfir leiðbeiningar nýrra verkefna til að vera viss um að barnið hafi skilið þær.

Hlýðni

  • Hrósaðu fyrir hlýðni.
  • Gefðu tafarlausa svörun.
  • Veittu ekki minniháttar óhlýðni athygli.
  • Beindu athygli þinni að barninu í því skyni að ýta undir jákvæða hegðun.
  • Notaðu “skynsama” áminningu vegna hegðunarerfiðleika (t.d. forðastu fyrirlestur eða gagnrýni).
  • Taktu eftir jákvæðri hegðun hjá öðrum.
  • Staðsetja barn nærri leiðbeinanda í hópvinnu.
  • Notið einstaklingsmiðað umbunarkerfi og samninga.

Skapgerð

  • Sýndu traust og hvatningu.
  • Hrósaðu fyrir jákvæða hegðun og unnin verkefni.
  • Talaðu mjúklega en ekki ógnandi þegar barnið sýnir einkenni kvíða.
  • Leitaðu tækifæra fyrir barn til að vera í hlutverki leiðtoga.
  • Taktu þér tíma til að ræða einslega við barnið.
  • Hvettu til samskipta við jafnaldra/félaga ef barn er mjög feimið eða dregur sig í hlé.
  • Umbunaðu reglulega þegar þú tekur eftir vísbendingum um pirring.
  • Leitaðu merkja um streitu og sýndu hvatningu eða dragðu úr álagi til að komast hjá reiðiköstum.
  • Eyddu meiri tíma í að tala við barn sem er líklegt til að sýna óæskilega hegðun.
  • Gefðu stutta þjálfun í reiðistjórnun; hvettu barn til að ganga í burtu, nota róandi aðferðir eða segja fullorðnum sem nærri er frá reiðinni sem er að brjótast út.

Samskipti

  • Hrósaðu fyrir viðeigandi hegðun í samskiptum.
  • Fylgstu með félagslegum samskiptum barnsins.
  • Settu niður markmið með barninu tengt félagslegum samskiptum og hafðu umbunarkerfi.
  • Minntu á viðeigandi félagslega hegðun annaðhvort munnlega eða með merkjum.
  • Hvettu til samvinnu í verkefnavinnu.
  • Útbúðu litla vinnuhópa til að efla félagsfærni.
  • Hrósaðu barninu reglulega.
  • Láttu barn fá ákveðna ábyrgð í viðurvist félaga þannig að þeir líti jákvætt til þess.

Ef munnleg tjáning er slök

  • Viðurkenndu og taktu eftir öllum munnlegum viðbrögðum
  • Hvettu barnið til að segja frá nýjum hugmyndum eða upplifunum
  • Veldu umræðuefni sem er auðvelt fyrir barnið að tala um
  • Lesið fyrir barnið og ræðið um innihald sögunnar
  • Í stað munnlegra verkefna leyfið barni að nýta styrkleika sína og leysa þau t.a.m. á sjón- eða myndrænan hátt (sýningar, látbragð, teikningar o.s.frv.).

(Tekið saman af Huldu Björnsdóttur iðjuþjálfa, okt. 2006)